Personeelskrapte remt regionale economie

Steeds meer bedrijven hebben moeite om hun vacatures te vervullen. Tegelijkertijd komen sommige groepen werklozen nog steeds maar moeilijk aan de slag. De provincie Overijssel wil samen met gemeenten, bedrijven en onderwijsinstellingen de mismatch aanpakken.

Voor de groei en ontwikkeling van bedrijven is de beschikbaarheid van goed personeel een absolute randvoorwaarde. Maar waar en hoe vind je goede en gemotiveerde werknemers? Steeds meer ondernemers hebben moeite om openstaande vacatures te vervullen, zo valt mij op bij de vele bedrijfsbezoeken die ik in de provincie afleg. Ook vragen de ondernemers zich af of zij voldoende mensen kunnen vinden om groei van de productie te accomoderen. Deze zorgen bestaan niet langer alleen de ICT-sector en de techniek, maar bijvoorbeeld ook in de bouw, de logistiek en de toeristische sector. En ook het onderwijs en de zorg moeten steeds meer moeite doen om geschikte mensen te vinden, zo blijkt uit recente arbeidsmarktinformatie van het UVW.

Kansen

Op zichzelf is het mooi dat we een moeilijke periode van krimp, werkloosheid en faillissementen achter ons laten. De huidige groei van de werkgelegenheid biedt kansen voor mensen die nu nog werkloos zijn of die zich vanwege onvoldoende perspectief niet op de arbeidsmarkt hadden gemeld. Uit de arbeidsmarktprognose van het UWV blijkt dat de arbeidsparticipatie de komende jaren zal stijgen en de werkloosheid (met name het aantal WW-uitkeringen) verder zal dalen. Het is echter maar de vraag of de toename van het arbeidsaanbod voldoende zal zijn om de vraag van bedrijven op te vangen. In toenemende mate wordt ook de kwalitatieve mismatch op de arbeidsmarkt voelbaar.

Mismatch

Deze mismatch blijkt onder meer uit het toenemend aantal bijstandsuitkeringen. In de afgelopen 10 jaar is het aantal bijstandsuitkeringen in Overijssel gestegen van 20.000 naar 33.000 personen. De grote steden (Almelo, Deventer, Enschede, Hengelo, Zwolle) zijn samen goed voor 70% van dit aantal. Ter vergelijking, er hebben in Overijssel ongeveer net zoveel mensen een bijstandsuitkering als er in onze bloeiende recreatie- en toerisme sector werken. Dit gegeven is in het licht van het ervaren tekort aan personeel moeilijk verteerbaar en sociaal onacceptabel. Maar we weten ook dat de meeste mensen in de bijstand op zijn minst enige afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Een match met de vacatures van werkgevers is doorgaans dan ook niet zonder extra inspanning te maken.

Vraag van bedrijven

De grootste actuele uitdaging voor onze regionale economie is hoe we tegemoet kunnen komen aan de vraag van bedrijven, door zoveel mogelijk gebruik te maken van het nog onbenutte regionale aanbod. Daarbij moeten we ons blijven realiseren dat de arbeidsmarkt een markt is. Bedrijven moeten hun toekomst in eigen handen nemen, samenwerken met opleidingen en investeren in scholing van (potentiële) werknemers. Het beroepsonderwijs moet inspelen op de competenties, het vakmanschap en de kennis die in de praktijk worden gevraagd. En (toekomstige) werknemers moeten zich actief oriënteren op de arbeidsmarkt en zich blijven ontwikkelen op een manier die bij hun talenten en interesses past.

Aan de slag!
De overheid kan een aantal randvoorwaarden scheppen om een goede 'match' tussen vraag en aanbod te bevorderen. De provincie Overijssel wil - vanuit haar verantwoordelijkheid voor de regionale economie - de komende tijd samen met gemeenten, bedrijven en opleidingsinstellingen aan de slag om te voorkomen dat het personeelstekort de economie en de samenleving gaat remmen. We willen het lopende human capitalbeleid actualiseren en aanscherpen, waarvoor provinciale staten twee jaar geleden 10 miljoen euro beschikbaar stelden. Begin oktober zullen we samen met betrokken partijen de gezamenlijke aanpak vaststellen.