vrijdag 9 juni 2017

Hanze-spirit: je ziet het pas als je het door hebt


In de aanloop naar de Internationale Hanzedagen in Kampen is het goed even stil te staan bij het Hanzeverleden. Dat biedt inspiratie om als Oost-Nederland economisch gezien verder te komen. Het Hanzeondernemerschap werd gekenmerkt door vertrouwen en verbondenheid, lef en durf, duurzame samenwerking en relaties, burger- en gemeenschapszin.
Verleidelijk, om je bij de vraag waar we vandaag staan met onze economie, te spiegelen aan de bloeiperiode die de IJsselvallei eeuwen geleden doormaakte.

Deventer, Kampen, Zutphen en Zwolle maakten deel uit van het ooit zo succesvolle Hanzeverbond. De Hanzesteden kenden niet alleen een bloeiende economie, maar ook goed ontwikkeld onderwijs, gezondheidszorg, kunst en cultuur, rechtspraak en religie/spiritualiteit (Moderne Devotie). Ruim 200 Hanzesteden werkten als eerste common market officieel ruim 300 jaar (1358 -1669) samen, maar in feite doen ze dat al 800 jaar en nog steeds.
Bij het brede publiek en het bedrijfsleven is de Hanze minder goed bekend dan de Vereenigde Oost-Indische Compagnie (1602-1799); een private handelsonderneming die in de nadagen van de Hanze werd opgericht. De VOC was een naamloze vennootschap met vrij verhandelbare aandelen, waarvoor speciaal de Amsterdamse Beurs werd opgericht. Op het Damrak werd gehandeld in aandelen, opties en futures.
Ruim 400 jaar later weten we door schade en schande dat dit kan leiden tot ongewenste ontwikkelingen, die vooral zijn ingegeven door de eenzijdige focus op aandeelhouderswaarde (Angelsaksisch model).
Tegenwoordig betekent beursnotering dat willekeurige aandeelhouders bedrijfsaandelen kunnen kopen. En wanneer de marktdynamiek plotseling toeneemt door vluchtig Angelsaksisch rendementsdenken kunnen spraakmakende productiebedrijven, die belangrijk zijn voor onze nationale en regionale economie, een gemakkelijke overnameprooi worden. Het alternatief is het Rijnlands model. Samenwerkingsbereidheid tussen overheid, werkgevers en werknemers!

Kracht van Oost-Nederland
Vorig jaar voerden zes gerenommeerde wetenschappers van vier universiteiten het unieke en uitgebreide onderzoek ‘De Kracht van Oost-Nederland’ uit. Aan de hand van ruimtelijk economische en sociaal geografische gegevens, praktijkervaringen en bestuurskundige inzichten zijn de sterke en zwakke aspecten van negen regio’s in Overijssel en Gelderland in kaart gebracht. Oost-Nederland kent van oudsher een sterke (maak)industrie en een goed ontwikkelde landbouw met veel familie bedrijven (70%) als ruggengraat. En dankzij een uitstekende arbeidsmoraal, vakmanschap, kennisclusters en de bereidheid om elkaar te helpen, is Oost-Nederland flexibel en veerkrachtig. De hedendaagse regionale economie is opvallend krachtig en kan zich op een aantal punten zelfs vergelijken met de top van de wereld. Daarin speelt het Hanze-DNA impliciet een belangrijke rol. Maar zeker vanuit het Westen én in het Oosten zelf (!) zie je het pas als je het door hebt.

Geen nostalgie maar nieuwe verbanden
Oost-Nederland heeft een belangrijke overgangspositie tussen de Randstad en het Duitse achterland. Zo zoekt de Rotterdamse haven in toenemende mate toenadering tot overheden en bedrijven in Oost-Nederland, die immers belangrijke handelspartners richting Duitsland zijn. En de positie van Oost-Nederland zal eerder toenemen dan afnemen, naarmate de Brexit vorm en inhoud gaat krijgen. Oost-Nederland moet die positie zelfbewust claimen, en meer naar Duitsland kijken. De regio heeft haar economische toekomst zelf in de hand en verdient beslist een plek in de economische top van Europa. Een beetje meer Hanze-spirit kan ons koploper maken. Ook het Hanze-verbond was gericht op bescherming en monopolisering ten opzichte van andere handelsblokken.

Wat ons betreft worden de komende Hanzedagen méér dan alleen een nostalgische terugblik, maar vormen ze de basis voor een nieuwe economische orde; een vrijwillig samenwerkingsverband gebaseerd op wederzijds voordeel en gedeelde belangen en waarden.

 
Eddy van Hijum, gedeputeerde Economie van de provincie Overijssel

 
Harry Webers, auteur van het ambitiedocument ‘De Nieuwe Hanze’

  
Aanmelden Hanzecongres


 

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.